Thuyết con nhím là một phương pháp khoa học dành cho các bậc phụ huynh đang có nhu cầu định hướng nghề nghiệp tương lai cho con trẻ. Trẻ em được xem là mầm non tương lai của đất nước nên quá trình giáo dục, nuôi dưỡng con cái là yếu tố quan trọng được các bậc phụ huynh quan tâm. Bởi vậy, ngay từ khi còn nhỏ, con trẻ nên xác định mục tiêu rõ ràng về phương hướng lựa chọn ngành nghề.
Khái niệm về Thuyết con nhím
Thuyết con nhím (Hedgehog Concept) là phương thức giúp con trẻ lựa chọn nghề nghiệp phù hợp nhất trong tương lai. Lý thuyết này được dựa trên ba yếu tố chính bao gồm “Thứ con thích”, “Thứ con giỏi” và “Thứ xã hội cần”. Cùng với sự đồng hành của cha mẹ, trẻ em có thể hoạch định công việc một cách có hệ thống và khoa học nhất.
Nguồn gốc của Thuyết con nhím
Phương pháp lựa chọn nghề nghiệp này được bắt nguồn từ câu chuyện ngụ ngôn Hy Lạp nói về con Nhím và con Cáo. Có thể thấy, hình ảnh con Cáo khiến nhiều người mường tượng về sự tinh ranh, khôn ngoan và đa trí đa mưu. Trong khi đó, con Nhím là hiện thân của sự chậm chạp, nhút nhát nhưng sở hữu thế mạnh mà không phải loài động vật nào cũng có.
Cuối cùng, Cáo luôn bị nhím đánh bại hết lần này đến lần khác trong mỗi trận đấu. Bài học rút ra từ câu chuyện ngụ ngôn trên đó chính là tập trung vào điểm mạnh của bản thân để nắm bắt cơ hội và giành chiến thắng.
Đây là một phương pháp hữu ích và phổ biến kể từ năm 2001. Thông qua cuốn sách “Từ tốt đến vĩ đại”, Jim Collins đã phát triển cũng như hoàn thiện thuyết con nhím. Từ đó, cuốn sách này đã nằm trong bảng xếp hạng 20 tác phẩm có sức ảnh hưởng nhất trên thế giới về lĩnh vực quản trị trong những năm qua theo tạp chí Forbes.
Cách thức vận hành của Thuyết con nhím
Để tìm kiếm một công việc yêu thích nhưng phù hợp với năng lực của con trẻ chưa bao giờ là dễ dàng. Điều khó khăn hơn là vị trí công việc đó phải thực sự tiềm năng trên thị trường. Dựa trên thuyết con nhím, 5 bước cơ bản đã được hình thành để các bậc cha mẹ cùng con cái dễ dàng hơn trong quá trình định hướng nghề nghiệp.
Tìm tòi và khám phá “thứ con thích”
Tại quá trình này, bậc phụ huynh cần giúp các con tìm kiếm và thấu hiểu đam mê, sở thích của mình. Khi được lựa chọn nghề theo mong muốn, các con sẽ có động lực và hứng thú để theo đuổi công việc một cách lâu dài. Chỉ khi các con hiểu rõ được niềm yêu thích của mình mới có thể gắn bó công việc và sống một cách có ý nghĩa. Bởi vậy, bố mẹ có thể hỏi con một số câu hỏi định hướng sở thích cá nhân.
Chẳng hạn, khi hỏi về chủ đề môn học yêu thích, bố mẹ có thể tìm hiểu sâu để các con giải đáp lý do lựa chọn đáp án đó. Ngoài ra, các bậc cha mẹ nên quan sát kỹ những hoạt động thường ngày của con. Hãy xem con mình dành nhiều thời gian làm gì một cách hăng say mà quên cả thời gian như vẽ tranh, xếp hình,…
Hiểu rõ “thứ con giỏi”
Ngoài sở thích, Thuyết con nhím hướng dẫn con trẻ cần lựa chọn những công việc phù hợp với năng lực cũng như kích thích khả năng vượt trội của bản thân. Nếu chỉ lựa chọn việc làm mà mình thích thì sau một thời gian con sẽ chán nản, thất vọng và mất động lực. Một công việc quá sức sẽ làm con bạn trở nên dần mặc cảm, áp lực và hiệu suất thấp. Trong khi đó, con bạn lựa chọn công việc dễ dàng quá lại không có tính thử thách cũng như ít rèn luyện được nhiều kỹ năng sống.
Nếu như con giỏi về những con số và thường đạt điểm cao với môn Toán. Các bậc phụ huynh có thể định hướng con một số công việc như ngân hàng, nhà phân tích số liệu, kế toán,…
Hoặc ví dụ như các bố các mẹ thấy con thích học tiếng Anh, thích nói bằng tiếng Anh, thấy con phát âm tiếng Anh chuẩn hơn những trẻ khác, học ngữ pháp nhanh hơn.
Thêm vào đó, con thích tìm hiểu mọi thứ về tiếng Anh, thích chơi các app học tiếng Anh, gọi tên mọi đồ vật bằng tiếng Anh, thích đọc sách tiếng Anh, thích tìm hiểu về nước Anh, v.v. thì chứng tỏ con vừa có năng khiếu về ngôn ngữ, vừa có đam mê với tiếng Anh. Ba mẹ nên tìm cách để con được tiếp cận nhiều hơn với thứ ngôn ngữ này để tài năng của con được tỏa sáng.
Tuy nhiên, cha mẹ cũng cần lựa chọn công việc phù hợp năng lực kết hợp với sở thích của con mình.
Nằm lòng “thứ xã hội cần”
Trong Thuyết con nhím, việc lựa chọn nghề nghiệp để đáp ứng tiêu chuẩn của xã hội là một trong những yếu tố vô cùng quan trọng trong thời đại ngày nay. Bên cạnh việc xác định thế mạnh và sở thích của con trẻ, bố mẹ cũng nên cập nhật kiến thức, tìm hiểu kỹ lưỡng về đa dạng ngành nghề. Hãy có một cái nhìn tổng quan và thực tế nhất để kiếm tìm một công việc tiềm năng cho con trẻ được phát huy và tạo ra giá trị.
Chọn lựa “nghề nghiệp lý tưởng”
Sau khi kết hợp ba nhân tố trên, cha mẹ và con cái tìm kiếm được vị trí công việc phù hợp. Tuy nhiên, ở giai đoạn này, các bậc phụ huynh cần lưu ý lựa chọn việc làm lý tưởng nhất. Chẳng hạn, con bạn đã quyết định theo ngành kế toán nhưng xã hội hiện nay thừa nhân lực. Bởi vậy, con trẻ cần chuyển hướng sang công việc khác vẫn làm về mảng thế mạnh và vị trí yêu thích. Tuy nhiên, việc làm đó có những tiềm năng phát triển lớn hơn, giúp con bạn bớt cạnh tranh cũng như cơ hội thăng tiến cao.
Đánh giá, điều chỉnh những quyết định
Khi con trẻ lựa chọn được công việc cuối cùng, cha mẹ cần có sự hỗ trợ trong quá trình đánh giá định kỳ. Đây là quá trình đánh giá giúp cha mẹ và con cái điều chỉnh một cách phù hợp nhất với ba yếu tố dưới đây.
- Thứ con thích: Con vẫn yêu thích công việc chứ?
- Thứ con giỏi: Con vẫn duy trì và phát triển năng lực thế mạnh của mình chứ?
- Thứ xã hội cần: Công việc hiện tại có tiềm năng và phát triển mạnh trong xã hội không?
Kết luận
Thuyết con nhím là một học thuyết có tính phổ biến rộng rãi và được nhiều bậc phụ huynh lựa chọn để định hướng cho con trẻ. Với những chia sẻ của chúng tôi, hy vọng sẽ là cẩm nang tổng hợp “tất tần tật” mọi thông tin hữu ích nhất về phương pháp “vi diệu” này. Do đó, hãy áp dụng học thuyết này để hỗ trợ con trẻ trên con đường tìm kiếm một công việc lý tưởng và đúng đắn nhất, bạn nhé!